Ճգնաժամ հասկացությունը
Ճգնաժամը ցանկացած իրադարձություն կամ ժամանակաշրջան է, որը կհանգեցնի կամ կարող է հանգեցնել անկայուն և վտանգավոր իրավիճակի, որն ազդում է անհատի, խմբի կամ ամբողջ հասարակության վրա: Ճգնաժամերը մարդու կամ բնապահպանական գործերի բացասական փոփոխություններն են, հատկապես, երբ դրանք տեղի են ունենում կտրուկ կամ առանց նախազգուշացման: Ավելի հեշտ ասած՝ ճգնաժամը փորձարկման ժամանակ է կամ արտակարգ իրավիճակ:
Վենետը պնդում է, որ «ճգնաժամը վերափոխման գործընթաց է, որտեղ հին համակարգը այլևս հնարավոր չէ պահպանել»:
Ճգնաժամի տեսակները
Ներքաղաքական ճգնաժամ
Ներքաղաքական ճգնաժամը իրավիճակ է մի պետության մեջ, որը զարգացել է քաղաքական ուժերի (կուսակցությունների) միջև համաձայնեցված գործողությունների անհնարինության պատճառով, ինչը հանգեցնում է բոլոր օրենսդրական գործընթացների բարդացմանը և պետական իշխանության թուլացմանը:
Տնտեսական ճգնաժամ
Տնտեսական ճգնաժամը բնութագրվում է արտադրության կտրուկ և զգալի անկմամբ։ Տնտեսական ճգնաժամի հետևանքն է իրական համախառն արտադրանքի նվազումը, զանգվածային սնանկությունները և գործազրկությունը, բնակչության կենսամակարդակի նվազումը։
Կա նաև էներգետիկ ճգնաժամ, որի ժամանակ առկա էներգետիկ պաշարները սուղ են դառնում, և դրանից բխում են բացասական տնտեսական և սոցիալական հետևանքները: Երբ տարածաշրջանում ջրի խիստ պակաս կա, խոսվում է նաև ջրի ճգնաժամի մասին:
Կրոնական ճգնաժամ
Կրոնական ճգնաժամը նշանակում է սեփական համոզմունքների վերաբերյալ ներքին կասկածի (բախման) վիճակ: Կրոնական ճգնաժամից դուրս գալը կարող է ներառել ինչպես որոշակի համոզմունքների հաստատում, այնպես էլ մերժում:
Մշակութային ճգնաժամ
Մշակութային ճգնաժամերն առաջանում են, երբ փոխանցված ավանդույթը, ներառյալ ժողովրդական ուղիներն ու բարքերը և կրոնական հավատալիքները, այլևս չեն համապատասխանում առօրյա կյանքի ավելի աշխարհիկ հետաքրքրություններին և գործելակերպին:
Սոցիալական ժգնաժամ
Սոցիալական ճգնաժամը վերաբերում է աղետներից բխող միջադեպերին, որոնք վտանգում են բնականոն սոցիալական կարգը և հասարակական անվտանգությունը՝ առաջացնելով սոցիալական գործունեության մեխանիզմի դիսֆունկցիա:
Ֆինանսական ժգնաժամ
Ֆինանսական ճգնաժամը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ կազմակերպությունը տուժում է հսկայական գումարների կորստից: Ֆինանսական խնդիրները, ինչպիսիք են սնանկությունը, եկամուտների կորուստները, գնաճը կամ շուկայում տենդենցի կտրուկ փոփոխությունը, կարող են ֆինանսական ճգնաժամ առաջացնել կազմակերպության մեջ: Ֆինանսական ճգնաժամը կարող է տեղի ունենալ ցանկացած կազմակերպությունում: Ճգնաժամի այս տեսակը շատ բարդ և վնասակար է ամբողջ կազմակերպության համար: Հաճախորդները կարող են կորցնել իրենց վստահությունը, եթե ֆինանսական ճգնաժամը չկարգավորվի ուշադիր և արագ:
Անի Խեչոյանի բլոգ 